Cát-xê là phiên âm của từ tiếng Pháp “cachet”, có nghĩa là “tiền thù lao”. Đây là một trong những chi phí cần tính đến trong các chương trình biểu diễn nghệ thuật (ca nhạc, tạp kĩ…).
Trong vài ngày qua, từ “cát-xê” xuất hiện nhiều trên các phương tiện truyền thông và mạng xã hội. Người dân mạng tranh luận sôi nổi về cát-xê và cách ứng xử của những người liên quan.
Gần đây, Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng đã quyết định không mời một số ca sĩ tham gia chương trình nghệ thuật trong khuôn khổ Cuộc thi Pháo hoa quốc tế năm 2013 (tại Đà Nẵng) vì “đòi tiền cát-xê quá cao”. Tuyên bố này đã gây ra sự chú ý của dư luận và lan truyền rộng rãi trên mạng xã hội.
Định nghĩa cát-xê
Theo định nghĩa từ Từ điển Oxford, cát-xê được hiểu là “mức lương của một ngôi sao, một nghệ sĩ hoặc một diễn viên trong một sản phẩm truyền thông như phim, ca nhạc hay tạp kĩ.”
Vai trò của cát-xê trong ngành giải trí
Cát-xê là một trong những khoản chi phí quan trọng trong ngành giải trí. Các nghệ sĩ thường được trả cát-xê để thể hiện giá trị và uy tín của họ, cũng như đáp ứng nhu cầu của khán giả. Tuy nhiên, chi phí này có thể rất cao và đôi khi vượt quá khả năng của các nhà sản xuất và tổ chức.
Cách tính cát-xê
Cách tính cát-xê thường được thỏa thuận giữa các bên liên quan, tùy thuộc vào vai trò, danh tiếng và kinh nghiệm của nghệ sĩ. Thông thường, cát-xê được trả theo buổi diễn hoặc theo dự án, và có thể được điều chỉnh tùy theo yêu cầu của khách hàng hoặc tổ chức.
Tại sao người Việt thường dùng “Cát xê” thay vì “tiền thù lao”?
Trước hết, cachet dùng chỉ một khoản tiền chi trả, bồi dưỡng cho một số đối tượng đặc biệt (người mẫu, diễn viên, ca sĩ…) trong ngành công nghiệp giải trí (điện ảnh, sân khấu, ca nhạc, thời trang,…). “Tiền thù lao” có nghĩa chung và rộng hơn (bất luận việc gì ta nhờ vả, thuê mướn đều phải trả thù lao theo thỏa thuận).
Cát-xê là gì?
Trên các trang tin tức và mạng xã hội gần đây, từ “cát-xê” (còn được viết là cát-sê, cát-hê, cátѕê, cátхê…) xuất hiện khá nhiều và gây được sự chú ý của đông đảo cộng đồng mạng. Nguyên do là vì một tuyên bố của Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng, ông đã quyết định không mời mấy ca sĩ tham gia chương trình nghệ thuật trong khuôn khổ Cuộc thi Pháo hoa quốc tế năm 2013 (tại Đà Nẵng) theo dự định với lí do “đòi tiền cát-xê quá cao”.
Từ “cát-xê” xuất phát từ đâu?
“Cát-xê” là phiên âm của một từ tiếng Pháp: cachet, có nghĩa là “tiền thù lao”. Thông thường trong các chương trình biểu diễn nghệ thuật (ca nhạc, tạp kĩ…), ban tổ chức phải tính đến các chi phí, trong đó có tiền chi trả, bồi dưỡng cho những nghệ sĩ tham gia.
Sự phổ biến của từ “cát-xê” trong tiếng Việt
Hiện nay, từ “cát-xê” đang được sử dụng rộng rãi trong tiếng Việt không chỉ để chỉ “tiền thù lao” trong ngành nghệ thuật, mà còn được dùng để chỉ các khoản chi trả, bồi dưỡng cho các công việc khác như giảng dạy, môi giới… Tuy nhiên, trong một số trường hợp, để tránh hiểu nhầm với nghĩa đúng của từ, người ta có thể sử dụng các biến thể ngoại lai tương đương hoặc gần nghĩa hơn.
