Xuất huyết tử cung bất thường: Nguyên nhân, chẩn đoán và điều trị

Xuất huyết tử cung bất thường là tình trạng bệnh lý xảy ra có thể liên quan đến u xơ tử cung, polype lòng tử cung, rối loạn nội tiết, tăng sinh nội mạc tử cung, bướu tại cổ tử cung, viêm nhiễm, bệnh lý huyết học… Bệnh gây ra các triệu chứng chảy máu vùng kín, xảy ra tự nhiên có hay không có liên quan đến chu kỳ kinh, hoặc sau quan hệ tình dục.

Xuất huyết tử cung bất thường là gì?

Xuất huyết tử cung bất thường (thuật ngữ Y khoa là Abnormal Uterine Bleeding - AUB) là tình trạng chảy máu từ tử cung một cách bất thường, khác với các đặc điểm của một chu kỳ kinh nguyệt bình thường. (1)

Tình trạng này làm ảnh hưởng sức khỏe khoảng 1/3 dân số phụ nữ ở độ tuổi sinh sản. Việc chẩn đoán nguyên nhân của tình trạng này khá khó khăn và phức tạp. Do đó, ngay khi có các triệu chứng bất thường, các chị em nên đến ngay cơ sở y tế để được điều trị kịp thời.

Một chu kỳ kinh nguyệt được tính từ ngày đầu tiên ra máu kinh của lần hành kinh này cho đến ngày đầu tiên ra máu kinh của lần hành kinh tiếp theo. Thông thường, chu kỳ kinh nguyệt kéo dài trong khoảng 21 - 35 ngày, hành kinh khoảng từ 3 - 8 ngày, những ngày đầu tiên kinh thường ra nhiều, sau đó giảm dần và sạch kinh. Nếu chu kỳ kinh nguyệt ngắn hơn 21 ngày hay kéo dài hơn 35 ngày, hoặc thay đổi không hành kinh từ 3 - 6 tháng (còn gọi là vô kinh) đều phải được xem là bất thường.

Nguyên nhân gây xuất huyết cổ tử cung

BS.CKII Nguyễn Bá Mỹ Nhi, Giám đốc Trung tâm Sản Phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM cho biết, có rất nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng xuất huyết tử cung bất thường, các nguyên nhân này được hệ thống hóa lại nằm trong các chữ cái viết tắt tên các nguyên nhân và nhóm các nguyên nhân (PALM & COEIN) giúp các bác sĩ phụ khoa dễ dàng tìm kiếm nguyên nhân gây bệnh một cách toàn diện để điều trị phù hợp. (2)

Hệ thống phân loại nguyên nhân theo PALM & COEIN được Liên đoàn Sản Phụ khoa Quốc tế (FIGO) mô tả từ năm 2011, bao gồm:

• Polype lòng tử cung
• Bệnh cơ tuyến tử cung hay bệnh lý lạc tuyến nội mạc tử cung vào cơ tử cung
• U xơ tử cung
• Các bướu ác tính tử cung
• Bệnh lý đông cầm máu
• Rối loạn phóng noãn
• Lạc nội mạc cổ tử cung
• Chảy máu do các điều trị khác gây ra
• Bệnh lý chưa xác định rõ

Các chị em phụ nữ có thể nhận biết các dấu hiệu của bệnh lý thông qua các triệu chứng đi kèm ban đầu như rối loạn kinh nguyệt (kinh kéo dài, lượng nhiều, ra kinh không đúng ngày dự kiến, chảy máu sau giao hợp…), rối loạn tiểu tiện, đau tức vùng hạ vị…

Nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, xuất huyết âm đạo bất thường có thể sẽ gây ảnh hưởng đến chức năng mang thai, sinh sản, và ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng sống của người phụ nữ.

Dấu hiệu chảy máu tử cung bất thường

Các thời điểm và một số hình thái xuất huyết tử cung bất thường (3)

• Xuất huyết giữa chu kỳ kinh, hoặc không liên quan đến chu kỳ kinh.
• Xuất huyết ở tuổi dậy thì hoặc quanh mãn kinh, sau mãn kinh.
• Xuất huyết sau quan hệ tình dục.
• Ra máu kiểu nhỏ giọt lượng ít vào bất kỳ thời điểm nào trong kỳ kinh nguyệt.
• Ra máu lượng nhiều (cường kinh), ra máu kéo dài hơn 8 ngày so với bình thường (rong kinh).
• Xuất huyết sau 6 - 12 tuần sau sinh, sau mổ lấy thai, sau nạo hút thai…
• Xuất huyết sau sử dụng một số thuốc, thường là thuốc nội tiết.
• …

Chẩn đoán nguyên nhân gây xuất huyết bất thường

Đầu tiên, bác sĩ sẽ thăm hỏi về sức khỏe của bạn và gia đình, cũng như khai thác sâu các vấn đề về chu kỳ kinh nguyệt của bạn. Do đó, bạn nên ghi lại chi tiết về chu kỳ kinh trước khi gặp bác sĩ như ngày bắt đầu có kinh, thời gian kéo dài mỗi chu kỳ, lượng kinh như thế nào (ít, bình thường, nhiều hay nhỏ giọt…), có kèm triệu chứng đau bụng nhiều hay không…

Tiếp đến, bác sĩ tiến hành kiểm tra phụ khoa tổng quát, và có thể chỉ định thêm một số xét nghiệm và cận lâm sàng cần thiết:

• Xét nghiệm máu đánh giá loại trừ có thai, đánh giá có thiếu máu không và mức độ thiếu máu; có rối loạn nội tiết không; có rối loạn đông máu, rối loạn chức năng gan thận không…
• Siêu âm vùng chậu, siêu âm bơm dịch vào buồng tử cung.
• Chụp MRI hoặc CT scan vùng bụng chậu.
• Nội soi buồng tử cung.
• Hút sinh thiết nội mạc tử cung.
• …

Xuất huyết tử cung bất thường có nguy hiểm không?

Tình trạng xuất huyết tử cung bất thường không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe, mà còn tác động tiêu cực đến tâm lý của bệnh nhân.

Nếu không được can thiệp điều trị kịp thời, chị em phụ nữ có nguy cơ phải đối mặt với nhiều biến chứng nguy hiểm như: Thiếu máu mãn và nặng dẫn đến suy tim, suy nhược cơ thể, mất khả năng tập trung làm việc, vô sinh, sảy thai, sảy thai tiếp, sinh non, thai chết trong tử cung… hoặc bỏ sót các bệnh lý ác tính diễn tiến qua giai đoạn xa và nặng.

Điều trị xuất huyết tử cung bất thường

BS.CKII Nguyễn Bá Mỹ Nhi cho biết, việc xác định phương pháp điều trị sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây xuất huyết tử cung bất thường và một số yếu tố khác như độ tuổi, số con đã có và mong muốn sinh con của bệnh nhân. Tùy nguyên nhân mà các điều trị có thể là nội khoa (điều trị bằng thuốc) hoặc là ngoại khoa (can thiệp phẫu thuật). (4)

Phòng ngừa xuất huyết tử cung bất thường bằng cách nào?

Dưới đây là một số biện pháp giúp phòng ngừa tình trạng xuất huyết tử cung bất thường mà chị em phụ nữ cần biết:

• Không tự ý hoặc lạm dụng uống thuốc nội tiết mà không có ý kiến bác sĩ phụ khoa.
• Vệ sinh hàng ngày, luôn giữ vùng kín sạch và khô.
• Bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết, chất sắt… theo chỉ định của bác sĩ và thông qua chế độ ăn uống hàng ngày.
• Thăm khám ngay khi nhận thấy các dấu hiệu bất thường để được xác định chính xác nguyên nhân, có phương án điều trị kịp thời và hiệu quả.
• Tuân thủ đúng những chỉ định và khuyến cáo của bác sĩ khi điều trị để quá trình hồi phục bệnh nhanh chóng.

Xuất huyết tử cung bất thường có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng chất lượng sống, cũng như có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng đến chức năng sinh sản, khả năng mang thai và thiên chức làm mẹ của phụ nữ. Do đó, ngay khi phát hiện các dấu hiệu chảy máu vùng kín bất thường, chị em hãy đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám sớm, can thiệp điều trị kịp thời và hiệu quả!