1. Văn bản nghị luận là gì?

Văn nghị luận là loại văn bản thực hiện chức năng thuyết phục người đọc (người nghe) về một vấn đề thông qua hệ thống luận điểm, lí lẽ, bằng chứng được tổ chức chặt chẽ.Đề tài của văn bản nghị luận rất rộng, bao gồm mọi vấn đề của đời sống như chính trị...

2. Đặc trưng của văn bản nghị luận về một vấn đề đời sống

Nghị luận về một vấn đề đời sống là bàn về một hiện tượng đang diễn ra trong thực tế đời sống xã hội, mang tính chất thời sự thu hút sự quan tâm của nhiều người (như ô nhiễm môi trường, tai nạn giao thông, bạo hành gia đình, bệnh vô cảm…). Đó có thể là hiện tượng tốt hoặc xấu, đáng khen hoặc đáng chê.

Văn bản nghị luận về một vấn đề đời sống cũng có những đặc trưng cơ bản sau:

+ Lí lẽ

Là những lời diễn giải, giải thích có lí mà người viết (người nói) đưa ra để khẳng định ý kiến của mình. Những lời nói ấy phải được trình bày rõ ràng, mạch lạc, chặt chẽ nhằm bảo vệ hay bác bỏ một ý kiến nào đó. Khi đưa ra lí lẽ, người viết/ người nói thưởng giải đáp các câu hỏi mà vấn đề gợi ra.Ví dụ: “Đồng phục có tạo ra nét đẹp nào không? Có xóa đi cảm giác về khoảng cách giàu - nghèo, sang - hèn giữa các thành viên trong lớp? Có gia tăng tinh thần tập thể ở mỗi học sinh? Có giúp học sinh rèn luyện ý thức kỉ luật?”. Lí lẽ phải có tính khách quan, phổ biến, thuyết phục người đọc/ người nghe bằng lẽ phải, chân lí. Không chấp nhận lí lẽ chủ quan, áp đặt.

+ Bằng chứng

Là những ví dụ lấy từ thực tế đời sống hoặc từ các nguồn khác nhau để chứng minh cho lí lẽ. Nếu là nghị luận xã hội, phải dùng bằng chứng lấy từ thực tế đời sống, từ kết quả nghiên cứu khoa học. Nếu là nghị luận văn học thì bằng chứng chủ yếu lấy từ văn học. Bằng chứng kết hợp với lí lẽ làm cho lập luận có sức thuyết phục.Chẳng hạn: khi toàn trường tập thể dục giữa giờ, đồng phục tạo nên một bức tranh có vẻ đẹp thống nhất với những mảng màu khỏe khoắn; trong những buổi thi đấu sôi nổi giữa các trường, đồng phục của cổ động viên từng trường là “màu cờ sắc áo” tạo nên bản sắc, thể hiện tinh thần tập thể, có tác dụng cổ vũ mạnh mẽ cho đội thi….

Ngoài ra, văn bản nghị luận về một vấn đề đời sống còn có một số phương diện đặc trưng riêng, cụ thể:

- Vấn đề đời sống cần bàn luận cẩn phải là một vấn đề quan trọng, thiết yếu đối với cá nhân cũng như cộng đồng. Vấn đề phải mang tính chất phổ biển, khái quát cao.- Lí lẽ cần phải đảm bảo các yêu cầu sau: thuộc chân lí được thừa nhận rộng rãi; lí lẽ phả...

3. Mối liên hệ giữa các ý kiến, lí lẽ, bằng chứng trong văn bản nghị luận

Tóm lại: Trước vấn đề đời sống cần bàn luận người viết cần đưa ra ý kiến cá nhân của mình. Ý kiến ấy vừa phải mang tính mới, vừa sâu sắc, toàn diện.Để làm rõ ý kiến cần phải có hệ thống các lí lẽ diễn giải một cách tường minh, rõ ràng bản chất của vấn đề, ý nghĩa của vấn đề. Đảm bảo độ tin cậy cho lí lẽ và ý kiến cần có hệ thống các bằng chứng tiêu biểu từ thực tế cuộc sống.Hệ thống bằng chứng này còn giúp tác động sâu sắc đến người đọc. Giữa ý kiến, lí lẽ, bằng chứng có mối quan hệ mật thiết, tương hỗ với nhau nhằm giúp cho văn bản nghị luận có sức thuyết phục cao.

Mối quan hệ giữa ý kiến - lĩ lẽ - bằng chứng trong văn nghị luận:

Văn bản nghị luận đòi hỏi tác giả phải có sự hiểu biết sâu sắc về vấn đề được bàn luận, khả năng phân tích và đánh giá vấn đề từ nhiều góc độ, cũng như kỹ năng viết lách tốt để truyền đạt ý tưởng một cách hiệu quả.Kiến thức về đặc trưng của văn bản nghị luận lớp 7 được trình bày rất chi tiết và dễ hiểu trong cuốn Làm chủ kiến thức Ngữ Văn lớp 7 bằng sơ đồ tư duy - Tập 2.Link đọc thử sách: https://drive.google.com/file/d/1Hx8QMXVh5uX2vHviulu31y6kUeI9MC9P/viewĐể học tốt tiếng kiến thức lớp 7, bạn cũng nên tham khảo thêm các cuốn sách lớp 7 khác của Mcbooks về các môn Toán, Tiếng Anh nữa nhé!Mcbooks tự hào là nhà xuất bản sách tham khảo cho học sinh lớp 7 hàng đầu tại Việt Nam.Mcbooks.vn